تفاوت بلیط هواپیمای چارتری با سیستمی

مسافرت یکی از بهترین روش‌ها برای فرار از روزمرگی و تکرار و گریز از خستگی ناشی از کار و مشکلات است.

اولین وسیله‌ای که برای رفتن به سفر به ذهن هر کس می‌رسد، اتومبیل شخصی است که همه ما به سختی‌ها و دردسرهای آن کاملاً واقفیم. البته منکر اندک مزایای آن‌هم نمی‌توان شد.

اتوبوس و قطار و کشتی هم هرکدام به فراخور خود مزایا و معایبی دارند که قابل‌بحث است. اما بی‌شک یکی از راه‌های مناسب برای طی کردن مسیر سفر، استفاده از هواپیما است؛

اگر شما از آن دسته افرادی هستید که سفر با هواپیما را به سایر وسایل حمل و نقل ترجیح می دهید، با وبلاگ پروازیاب در معرفی و آشنایی با بلیط های چارتری و سیستمی همراه باشید.

همان‌گونه که هر سفری نیاز به فراهم‌سازی مقدماتی دارد، برای انجام سفر هوایی نیز به خرید بلیط و رزرو صندلی نیاز است؛

به‌طورکلی در هنگام خرید بلیط هواپیما برای یک مقصد، دو گزینه وجود دارد : یکی خرید بلیط سیستمی یا همان بلیط پروازهای برنامه‌ریزی‌شده توسط ایرلاین‌ها (schedule flights) و دومی خرید بلیط پروازهای چارتری (charter flights) یا همان پرواز چارتر.

اما هرکدام از این اسامی چه معنایی داشته و کدام‌یک برای شما مناسب‌تر است؟ این مسئله‌ای است که شما باید به آن، آگاهی داشته باشید.

برای روشن‌تر شدن موضوع، وبلاگ پروازیاب ابتدا ماهیت پروازهای سیستمی ( برنامه‌ای ) را بررسی کرده و در ادامه به تعریف مزایا و معایب پروازهای چارتر می‌پردازد.

پروازهای سیستمی یا برنامه‌ای

همان‌طور که از اسم این پروازها مشخص است، پروازهای برنامه‌ریزی‌شده توسط ایرلاین‌ها (شرکت‌های هواپیمایی نظیر ایران ایر ، ماهان ، کیش ایر و غیره) می‌باشند که برای مدت نسبتاً طولانی برنامه‌ریزی‌شده‌اند و امکان خرید بلیط را برای مسافران در فواصل زمانی بلندمدت فراهم نموده‌اند. اگرچه ممکن است تغییراتی در برنامه‌های این پروازها اعمال شود، ولی تا حد زیادی این برنامه ثابت است. بلیط این پروازها توسط خود ایرلاین و یا توسط نمایندگی‌های آنها (آژانس‌های مسافرتی دارای مجوز بند الف) صادر می‌گردند.

مزایای پروازهای سیستمی

در این‌گونه پروازها، امکان خرید بلیط هواپیما برای فواصل بلندمدت فراهم بوده و همچنین امکان کنسلی بلیط هواپیما با جریمه نیز وجود دارد. البته لازم به ذکر است که با توجه به زمان درخواست کنسلی بلیط، کلاس پروازی و نیز قوانین شرکت هواپیمایی، جریمه کنسلی بلیط هواپیما مابین ۵ تا ۱۰۰ درصد مبلغ بلیط هواپیما تعیین می‌شود.

در پروازهای سیستمی، امکان خرید بلیط خردسال ( ۲ تا ۱۲ سال ) به‌صورت نیم‌بها وجود داشته و امکان استفاده از تخفیف‌های مربوط به ایثارگران، ویژه واجدین شرایط در برخی ایرلاین‌ها نظیر ایران ایر در نظر گرفته شده است.

یکی دیگر از مزایای پروازهای سیستمی، تنوع مسیرهای پروازی بوده و این‌گونه پروازها به‌طورمعمول به تمام نقاطی که از فرودگاه برخوردار هستند، انجام می‌شود.

معایب پروازهای سیستمی یا برنامه‌ای

مهم‌ترین مسئله‌ای که مسافران را از خرید بلیط هواپیمای سیستمی منصرف کرده و به سمت خرید بلیط‌های چارتر ترغیب می‌کند، مسئله قیمت بلیط هواپیما است. نرخ بلیط هواپیمای پروازهای سیستمی بر اساس مصوبه سازمان هواپیمایی کشوری تعیین شده و معمولاً در اکثر مواقع، اختلاف زیادی با قیمت بلیط هواپیمای پروازهای چارتر دارد.

هرچند در سال‌های اخیر، سازمان هواپیمایی کشوری با طرح‌هایی قصد رفع این مشکل را داشته و با اجازه متنوع سازی قیمت بلیط هواپیما، دست ایرلاین‌ها را در قیمت‌گذاری و رقابت باز گذاشته، ولی همچنان با وجود محدودیت‌هایی همچون وجود کف و سقف قیمت مصوب در قیمت‌گذاری، ایرلاین‌ها کماکان با محدودیت‌هایی در این مسئله درگیرند و مسئله تفاوت قیمت با بلیط‌های چارتر پا برجاست.

محدودیت پروازهای برنامه‌ای

پروازهای برنامه‌ای معمولاً از فاصله زمانی زیادی تا پرواز و با توجه به سیاست‌های ایرلاین‌ها برای حجم معینی مسافر، برنامه‌ریزی می‌شوند . این در حالی است که در زمان‌های پیک سفر نظیر تابستان ، تعطیلات نوروز و سایر مناسبت‌ها، پروازهای سیستمی پاسخگوی تقاضای بازار نیست. حتی در زمان‌های عادی نیز در تاریخ‌های نزدیک پرواز، معمولاً پیدا کردن بلیط سیستمی مشکل است، چون فروش بلیط‌های پروازهای سیستمی گاه از چند ماه پیش از پرواز آغازشده است و به علت استقبال عمدتاً ارگان‌ها و سازمان‌ها که برنامه‌های زمان‌بندی مشخصی دارند و همچنین نیاز به تغییرات و کنسلی بلیط چندین‌باره را ندارند، امکان خرید بلیط حتی چند روز مانده به پرواز نیز میسر نیست، لذا در چنین مواقعی پروازهای چارتر راه‌حل این  مشکل هستند .

پروازهای چارتر

چارتر در لغت به معنای اجاره یا دربست نمودن هر چیزی است. در بحث گردشگری و سفر، چارتر معمولاً به‌صورت اصطلاح از در اجاره قرار گرفتن کامل یک هواپیما ( full charter ) یا تعدادی از صندلی‌های هواپیما ( seat charter ) یا هتل یا کشتی و یا هر وسیله و مکان، توسط یک شرکت و موسسه خدمات گردشگری بکار می‌رود. در موضوع ما که مربوط به پروازهای چارتر است، یک شرکت گردشگری معتبر، با توجه به مجوزهای لازم می‌تواند درخواست چارتر هواپیما در مسیر خاصی را به ایرلاین‌ها ارائه داده و ایرلاین با توجه به صلاحدید و اخذ ضمانت‌های لازم از شرکت درخواست دهنده، این اجازه را صادر نماید و پرواز چارتر را برقرار سازد .

در این‌گونه پروازها، چارتر کننده موظف می‌شود کلیه هزینه‌ها و همچنین فرایند فروش بلیط را خود، طبق مبلغ توافقی با ایرلاین تضمین نماید. در قانون نیز به ایرلاین‌ها اجازه داده‌شده که با توجه به نیاز بازار، پرواز چارتری بیشتری برقرار نمایند .

با توجه به موارد فوق، در واقع در پروازهای چارتر، طرف شما شرکت چارتر کننده است و ایرلاین در واقع تنها مجری پرواز است و مسائل مربوط به فروش، تغییرات یا کنسلی بلیط هواپیما، عیناً به عهده شرکت چارتر کننده است. با توجه به اینکه شرکت چارتر کننده تضمین کرده است مبلغ توافقی با ایرلاین را تأمین نماید، لذا در خصوص بلیط‌های چارتر، محدودیت‌هایی نسبت به بلیط‌های پرواز سیستمی نظیر مقررات کنسلی، تغییر نام و تغییر تاریخ وجود دارد که در ادامه به توضیحاتی در مورد مزایا و معایب بلیط پروازهای چارتر می‌پردازیم.

مزایای بلیط پرواز چارتر

بزرگ‌ترین مزیت بلیط پروازهای چارتر، قیمت کم آن‌هاست. شما اگر در انتخاب تاریخ سفر خود انعطاف داشته باشید، می‌توانید خیلی ارزان با هواپیما سفر کنید. گاهی ارزان‌تر از قیمت بلیط اتوبوس!

اما مزیت بلیط پروازهای چارتر تنها در قیمت ارزان‌تر بلیط آنها نیست. در اکثر مواقعی که ظرفیت پروازهای سیستمی ( برنامه‌ای ) پرشده است، شما می‌توانید از پروازهای چارتر بلیط تهیه کنید. البته در چنین مواقعی، بلیط‌های چارتر دیگر ارزان نیستند، ولی به‌هرحال کار مسافران راه میفتد.

معایب بلیط پرواز چارتر

جریمه کنسلی بلیط با توجه به نظر شرکت چارتر کننده صورت می‌گیرد و در خیلی از موارد بلیط صادرشده غیرقابل کنسلی خواهد بود، حتی در صورت عدم استفاده از بلیط، هیچ‌گونه وجهی به شما مسترد نخواهد شد، پس بهتر است زمانی از بلیط‌های چارتر استفاده کنیم که قصد تغییر آن را به‌هیچ‌وجه نداریم.

در این‌گونه پروازها، نرخ بلیط خردسال (۲ تا ۱۲ سال) همانند قیمت بلیط بزرگ‌سال محاسبه می‌شوند. البته نرخ بلیط نوزاد کوچک‌تر از ۲ سال ( بدون صندلی) همانند بلیط‌های سیستمی در حدود ۱۰ درصد قیمت محاسبه خواهد شد.

همچنین در پروازهای چارتر،  بلیط پرواز غیرقابل‌انتقال به غیر و غیرقابل تغییر تاریخ هستند.

مسیرهای پروازی چارتر، اغلب در مسیرهای پرتردد وجود دارد و شما نمی‌توانید در هر مسیری بلیط چارتر تهیه کنید، ولی در سال‌های اخیر تعداد مسیرهای چارتر به‌شدت افزایش پیداکرده است.

حال که با تنوع و تفاوت‌های بلیط‌های پرواز آشنا شدید بهتر است این موضوع را مورد بررسی قرار داده که بلیط پروازهای چارتر برای چه کسانی مناسب است ؟

با توجه به مطالب بالا به‌راحتی می‌توان نتیجه گرفت در زمانی که شما امکان انتخاب خرید هر دو بلیط پروازهای برنامه‌ای ( سیستمی ) و بلیط چارتر را دارید، اگر چنانچه از برنامه سفر خود مطمئن هستید و قصد تغییر یا کنسل کردن آن را ندارید با توجه به قیمت ارزان‌تر بلیط، خرید پروازهای چارتر آن‌هم در روزهای نزدیک به پرواز، برای شما به‌صرفه‌تر است.

اما زمانی که احتمال این وجود دارد که ممکن است برنامه سفر شما تغییر کند، به علت مشکلات مربوط به استرداد یا تغییر در بلیط چارتر، بهتر است بلیط های سیستمی را خریداری نمایید. البته این نکته را فراموش نکنید حتی در بلیط‌های پروازهای سیستمی در برخی مواقع جریمه کنسلی بلیت تا ۱۰۰ درصد قیمت بلیط و همانند بلیط‌های چارتر محاسبه‌شده و درواقع غیرقابل استرداد هستند.

در برخی موارد این سؤال مطرح می‌شود که به دلیل پایین بودن نرخ بلیط در پروازهای چارتری، آیا نوع هواپیما و ارائه خدمات در پروازهای چارتر در سطح پایین‌تری از پروازهای برنامه‌ای قرار دارد؟

باید به این سؤال این‌گونه پاسخ گفت که، تفاوت پرواز چارتر با پرواز برنامه‌ای تنها در روش فروش بلیط هواپیما و متولی آن است و هیچ‌گونه تفاوتی در نوع هواپیما، خدمات، کادر پروازی و دیگر موارد بین پروازهای برنامه‌ای و چارتر وجود ندارد و شما با خرید بلیط هواپیما چارتر از همان خدماتی بهره می‌گیرید که در پروازهای برنامه‌ای از آن بهره‌مند می‌شوید.